
Eλβετός στρατιωτικός. Yπηρέτησε στν αγγλικό στρατό και ανέλαβε τη διοίκηση της Kεφαλληνίας το 1810. Παρέμεινε στο νησί επί τέσσερα χρόνια όπου και προσέφερε σημαντικό κοινωφελές έργο. Mεταξύ άλλων κατασκεύασε τη γέυρα που ένωσε το Aργοστόλι με την ακτή του Δραπάνου
νυ.
Για επτά περίπου δεκαετίες η Κεφαλονιά θα καταστεί κύριο, κεντρικό θέρετρο πολιτικών μεταβολών και αλλεπάλληλων κοινωνικών συγκρούσεων στον ιόνιο χώρο.
Πρόκειται για μια ιστορική περίοδο κατά την οποία στα Επτάνησα θα δια- φημισθεί και παράλληλα θα δοκιμαστεί ο περίεργος θεσμός της ξενικής «Προστασίας».
Συχνές και πολλές φορές σύντομες οι πολιτικές μεταβολές, που συνοδεύονται κάθε φορά από την αλλαγή και του προστάτη.
Στα κέντρα εξουσίας της Ευρώπης η ρύθμιση των αλλαγών, με απόλυτα «πολιτισμένες» πρακτικές που ορίζονται στις γνωστές ευρωπαϊκές συνθήκες: του Κάμπο Φόρ- μιο (17 Οκτωβρίου 1797), της Κωνσταντινούπολης (21 Μαρτίου 1800), του Τιλσίτ (7 Ιουλίου 1807), του Παρισιού (17 Νοεμβρίου 1815).
Προσιτός ο χώρος της εφτανησιώ- τικης κοινωνίας, που, λόγω της προγενέστερης υποδομικής θεμελίωσης σε κοινωνικές εντάσεις, είναι επιρρεπής προς την ελπίδα της αλλαγής.
Το ιδεολογικό μεγαλείο της Γαλλικής Επανάστασης, περασμένο με σύντομες διαδικασίες από τη γείτονα Δύση στα Επτάνησα, έχει ήδη ανταριάσει τους πληθυσμούς με εκλογικευμένη συνέπεια τις πολιτικές αναζητήσεις.
Ένας λαός κουρασμένος από μια μακραίωνη τελματωμένη υποτέλεια αναζητεί τη σωτηρία στον ιδεολογικό εξοπλισμό των Γάλλων Δημοκρατικών. Αφοπλιστική η υπόσχεση της νέας τάξης πραγμάτων τον Αύγουστο του 1797 προς τον λαό της Κεφαλονιάς: «Κεφαλλήνες αναγεννηθέντες…
Ήδη ο υμέτερος κώδιξ έσεται η ελευθερία, η ισότης και η δικαιοσύνη». Η ιδεολογική προετοιμασία των Κεφαλλήνων διευκολύνει την αποδοχή.
Ο πολιτικός σύλλογος των Ιακωβίνων, που είχε ιδρυθεί στο νησί, με τις ακραίες ιδεολογικές τοποθετήσεις του (κοινοκτημοσύνη, κατάργηση των χρεών, αφαίρεση της γης από τους πλουσίους) εργάζεται συστηματικά προς την κατεύθυνση αυτή.
Μόλις δεκατέσσερις μήνες αργότερα. Οκτώβριος του 1798. Με την αλλαγή των ισορροπιών στην Ευρώπη, αλλαγή και του σκηνικού στην Κεφαλονιά.
Η ρωσοτουρκική συμμαχία στο ευρωπαϊκό επίπεδο είχε ως συνέπεια την κατάληψη των Ιόνιων νησιών από τους Ρωσο- τούρκους.
Η ρωσική προπαγάνδα και οι α- ντιγαλλικές εξεγέρσεις στον κεφαλληνιακό χώρο σηματοδοτούν την πολιτική μεταβολή.
Εκεί που ζητωκραύγαζαν μόλις ένα χρόνο προηγουμένως υπέρ των συνθημάτων της Γαλλικής Επανάστασης, τώρα εκτυλίσσονται σκηνές τρόμου σε βάρος των Γάλλων στρατιωτών ,όπως αυτή που περιγράφει ο ιστορικός Ερμάννος Λούντζης: «Μερικοί από αυτούς τραβούσαν τα μαλλιά τους, άλλοι έσπαζαν τα όπλα τους κι άλλοι έτρεχαν στους κρημνούς παρά να παραδοθούν… Αφοπλισμένοι και απογυμνωμένοι ρώτησαν τους αγρότες πού θα τους οδηγήσουν. Δεν σαν χρειαζόμαστε, ήταν η απάντηση, πηγαίνετε να σκοτωθείτε όπου θέλετε».
Λίγο αργότερα. Μάρτιος του 1800, με τη συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (21 Μαρτίου) η Επτάνησος έχει την τιμή να ανακηρυχθεί το πρώτο ανεξάρτητο κράτος στον ελλαδικό χώρο κατά τη ρήση του νεώτερου ιστορικού μας Απ. Βακαλόπουλου.
Πρόκειται για την Επτάνησο Πολιτεία (1800-1807) υπό την επικυριαρχία και την «προστασία» της Τουρκίας.
Λύση που και πάλι επιβάλλεται στα πλαίσια των ανακατατάξεων στον ευρωπαϊκό χώρο.
Το λεγόμενο «Βυζαντινό Σύνταγμα», ο νέος καταστατικός χάρτης του Ιόνιου πολιτεύματος, που επαναφέρει τα παλιά συμβούλια των ευγενών, δημιουργεί αναστάτωση στο χώρο της αστικής τάξης. Χαρακτηριστικές και με ιδιαίτερη ένταση θεωρούνται οι αυτονομιστικές εξεγέρσεις στο Ληξούρι (Αύγουστος 1801).
Ιούλιος του 1807. Και πάλι οι Ευρωπαίοι αποφασίζουν για τον καίριο χώρο της Επτανήσου. Με τη συνθήκη του Τιλσίτ ο στρατός των αυτοκρατορικών Γάλλων φτάνει στην Επτάνησο. Καταργείται η αυτονομία του επτανησιακού κράτους. Ενας αυτοκρατορικός επίτροπος συνιστά, ουσιαστικά, την εξουσία.

H “Kολόνα” που κατασκευάστηκε το 1813 προς τιμή των Άγγλων στο Αργοστόλι
Οι Άγγλοι
Και η εξέλιξη των πολιτικών μεταβολών συνεχίζεται ραγδαία. Μια μόλις διετία αργότερα, τον Οκτώβριο του 1809, οι Αγγλοι γίνονται κύριοι της Κεφαλονιάς.
Ένας στρατιωτικός διοικητής, ο Κάρολος Φίλιππος De Bosset, ορίζεται για το νησί ως η μόνη και πάλι κυρίαρχη εξουσία (1810 – 1814). Και η κυριαρχία της Μεγάλης Βρετανίας νομιμοποιείται με τη συνθήκη των Παρισίων (17 Νοεμβρίου 1815), όταν αναλαμβάνει να διαδραματίσει τον ρόλο του μεγάλου «Προστάτη» ως την Ενωση των νησιών με το ελεύθερο ελληνικό κράτος.
Στο διάστημα αυτής της πεντηκονταετίας, 17 Αγγλοι τοποτηρητές, με τη συνεργασία, ως γνωστόν, της ντόπιας αριστοκρατίας, θα λειτουργήσουν σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κώδικες, στο παιχνίδι της αυτοκα- λούμενης βρετανικής προστασίας.
Μια σειρά, λοιπόν, ιστορικών γεγονότων με διευρωπαϊκή εμβέλεια, σε σύντομο χρονικό διάστημα, επηρεάζουν τις ιστορικές τύχες της Κεφαλονιάς.
Με βάση τον κώδικα της ανάλυσης αναζητούμε τα αίτια και τα αιτιατά των γεγονότων για τον χώρο του δικού μας δείγματος. Κι ως προς την πρώτη διάσταση, όπως κι όλας αναφέρθηκε, το αίτιο τοποθετήθηκε στα ευρωπαϊκά κέντρα εξουσίας, που ορίζουν και τις γεωγραφικές ανακατατάξεις στην περιφέρεια.
Η δεύτερη διάσταση αφορά στις εσωτερικές στην Κεφα- λονιά (και ευρύτερα στα Επτάνησα) πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες, που υπήρξαν άμεσα αιτιατά των γεγονότων.
Όξυνση αντιθέσεων

Αργοστόλι. Λιθοτίντα 44X60 cm (H. Cook), Λονδίνο 1853. (Μουσείο Μπενάκη)
Πράγματι, η προβληματική ολόκληρου του φάσματος των μεταβολών της περιόδου οδηγεί στη διαπίστωση ότι στον κεφαληνιακό (και, φυσικά, στον ευρύτερο Ιόνιο) χώρο πραγματοποιούνται πολιτικοκοινωνικές ανασυντάξεις, με κύριο χαρακτηριστικό το «ευμετάβολο» στις αποφάσεις των ιθυνόντων των πολιτικών παρατάξεων, που κυρίως εντοπίζεται στο επίπεδο των δύο ανώτερων τάξεων των ευγενών και της αστικής κοινωνίας.
Το φαινόμενο οπωσδήποτε ερμηνεύεται, αν λάβουμε υπόψη μας τον ιδεολογικό αναβρασμό στα ευρύτερα πλαίσια της Ευρώπης από τη μια μεριά, κι από την άλλη τον εκλογικευμένο καιροσκοπισμό, που εκδηλώνεται σε τέτοιου είδους απότομες και ασταθείς πολιτικές μεταπτώσεις. Η πρώτη περίπτωση αφορά στον αστικό πληθυσμό.
Εκεί δηλ. όπου κυρίως κινήθηκαν οι ιδέες του Διαφωτισμού κι όπου υπήρξε η δυνατότητα αποφάσεων προς εξελίξεις πολιτικές και κοινωνικές. Η δεύτερη έχει σχέση με την τάξη που είχε σ’ όλες τις φάσεις την εξουσία στο νησί. Εννοώ, βέβαια, τους ευγενείς, τους προσκείμενους στο καθεστώς, κάθε φορά και τους πρόθυμους να προσφέρουν υπηρεσίες χάρη κυρίως στην εξουσία.
Όπως και νεώτερες πληροφορίες τεκμηριώνουν οι πράκτορες των εκάστοτε «προστατών» μέσα απ’ αυτή την τάξη προήλθαν. Αυτοί οι καλούμενοι «θίςποΓί» συνεργάστηκαν με τον κατακτητή-προστάτη και έτσι συμπορεύθηκαν με τις αποφάσεις των ευρωπαϊκών κέντρων εξουσίας και κατά συνέπεια έλεγαν «ναι» στις εκάστοτε κατακτήσεις-μετα- βολές στον κεφαλληνιακό χώρο.
Η ιδεολογική υποδομή του χώρου (του κεφαληνιακού και ευρύτερα του επτανησιακού), που προήλθε είτε από τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της προηγούμενης-της βενετικής- κυριαρχίας,είτε από τα πολιτικά γεγονότα της Δύσης, συνέτεινε στην όξυνση ακριβώς των αντιθέσεων ανάμεσα στις δύο προαναφερθείσες ανώτερες τάξεις, με συνέπεια τη μορφοποίηση σταδιακά μιας κοινωνικής-ταξικής πάλης, που είχε την απόληξή της στην ευρύτερη λαϊκή μάζα.
Αυτές οι διεργασίες, που στον κεφαληνιακό χώρο ενισχύονται από το έντονο γαιοκτητικό πρόβλημα, κατευθύνουν με ακρίβεια στη δυνατότητα να μορφοποιηθούν οι κάθε είδους εντάσεις, αντιθέσεις και συγκρούσεις στο μεγαλειώδες πολιτικο-κοινωνικό φαινόμενο του επτανησιακού Ριζοσπαστισμού, που στην Κεφαλονιά, με τις ιδιαίτερες θυσίες, θα έχει και τον ιδιότυπο χαρακτήρα του και θα ορίσει στο εξής (και μετά την Ενωση) τη μορφή της ιστορίας και τις συμπεριφορές του νησιού.

Κεφαλονίτικο εμπορικό πλοίο του 19ου αι., ιδιοκτησίας της οικογένειας Βαλιάνου.