Φαγητό σε εστιατόριο
Σημαντικά μειωμένες (έως και 30%) παρουσιάζονται οι τιμές σε εστιατόρια, καφέ, μπαρ και ξενοδοχεία στην Κεφαλονιά σε σχέση με το 2012 ενώ ακόμη μεγαλύτερες είναι οι μειώσεις των τιμών σε σχέση με προηγούμενα έτη.
Η μεγάλη κρίση έχει αναγκάσει τους καταστηματάρχες να ρίξουν αισθητά τις τιμές, τουλάχιστον για τους μήνες Απρίλιο – Μάιο, ενώ δεν λείπουν και οι προσφορές για πολυήμερες διακοπές από τα τουριστικά γραφεία. Η κατάσταση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Σεπτέμβριο (για τον Αύγουστο δεν βάζουμε το χέρι μας στη φωτιά).
Ανάμεσα στις συμπληγάδες της κρίσης από τη μία, του υψηλού ΦΠΑ και της ανελέητης φορολογίας από την άλλη οι Κεφαλονίτες μειώνουν τις τιμές κάνοντας πιο ελκυστικό το τουριστικό προϊόν που προσφέρουν.
Στην Κεφαλονιά, για αρκετά χρόνια, οι τιμές που επέβαλαν οι καταστηματάρχες και ιδιοκτήτες ξενοδοχείων και ενοικιαζομένων ήταν παράλογες και πολλές φορές εντελώς αναντίστοιχες με τις υπηρεσίες που προσφέρονταν. Δεν ήταν λίγες οι φορές που πελάτες έμεναν αποσβολωμένοι όταν παραλάμβαναν τον λογαριασμό του εστιατορίου ή όταν προσπαθούσαν να κλείσουν κάποιο ενοικιαζόμενο δωμάτιο.
Ενδεικτικά, μία χωριάτικη σαλάτα πολλές φορές έφτανε να χρεώνεται μέχρι και 7-8 ευρώ, ένα πιάτο μαγειρευτού φαγητού 8-10, ενώ τα κατεψυγμένα ψαρικά και θαλασσινά έπαιρναν – έδιναν και στη συνέχεια… έγδυναν τους ανυποψίαστους τουρίστες. Θα μας μείνει αξέχαστη η εμπειρία σε παραθαλάσσιο εστιατόριο του Αργοστολίου, όπου τα 7 κομμάτια τηγανιτής σαρδέλας (ναι, σαρδέλας) τιμολογήθηκαν 12 ευρώ. Και να φανταστεί κανείς ότι μένουμε μόνιμα στο Αργοστόλι και γνωρίζουμε τις… κακοτοπιές. Άλλα παραδείγματα της κακώς εννοούμενης κεφαλονίτικης τρέλας είναι ούζο σε ποτήρι 8 ευρώ (σε καφέ-μπαρ του Φισκάρδου) χωρίς φυσικά τη δυνατότητα να παραγγείλεις καραφάκι, καφές φραπέ 3,5 έως 4 ευρώ στο ίδιο μαγαζί, την ίδια περίοδο, ανάλογα με τον κόσμο που μάζευε μέσα στη μέρα, κατεψυγμένο πλοκάμι χταπόδι 12 ευρώ (στην Άσσο), κατεψυγμένο καλαμαράκι 10 ευρώ και πολλά άλλα. Αποκορύφωμα ήταν ένα πιάτο τηγανιτές πατάτες, κοστολογημένες με 5 ευρώ, και τηγανισμένες σε λάδι που ομοίαζε με μηχανέλαιο και βρομούσε σαν ξερυθμισμένο δίχρονο μηχανάκι σε εστιατόριο «πολυτελείας» όπου το γεύμα μίας οικογένειας 4 ατόμων κόστισε 220 ευρώ στέλνοντάς γονείς και παιδιά δυο μέρες αρχύτερα πίσω στην Αθήνα λόγω έλλειψης ρευστού. Τέτοιες ιστορίες έχουν πολλοί επισκέπτες να πουν και δυστυχώς να μεταφέρουν πίσω στις πόλεις ή στις πατρίδες τους.
Από την άλλη πλευρά, εκτός λίγων εξαιρέσεων, το φαγητό που προσφέρονταν στο νησί ήταν μέτριο έως κακό. Παρά το γεγονός ότι η Κεφαλονιά παράγει εξαιρετικό λάδι, τυρί φέτα (ακόμη και αν δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται η ονομασία «φέτα», η Κεφαλονιά παράγει μία από τις κορυφαίες φέτες στην Ελλάδα), κρασί και θυμαρίσιο μέλι, έχει πολύ καλά κρέατα και μάλιστα σε μεγάλη παραγωγή ενώ φυσικά δε λείπει και το φρέσκο ψάρι, οι εστιάτορες προτιμούσαν να ακολουθήσουν την πεπατημένη και να χρησιμοποιούν αμφίβολης ποιότητας και προέλευσης υλικά τα οποία ουδεμία σχέση είχαν με την τοπική παραγωγή, με εξωτική προέλευση και ακόμη πιο εξωτικές τιμές. Η μπριζόλες-σόλα αλά κρεμ, το ξερό και άγευστο τηγανιτό καλαμαράκι λάστιχο και η στρατιωτική μαρμελάδα βελγικής ή γερμανικής προέλευσης στα ξενοδοχεία έγιναν δυστυχώς το σήμα κατατεθέν της τουριστικής Κεφαλονιάς μαζί με την παραδοσιακή κρεατόπιτα που κι αυτή δεινοπάθησε από το κακό λάδι, το αγνώστου ταυτότητας χοιρινό και το άτσαλο ή τυποποιημένο φύλλο. Αν τύχει και φάτε γνήσια κρεατόπιτα από τράγιο κρέας ή έστω από μιξ ντόπιων κρεατικών θα ξεχάσετε και τ’ όνομά σας. Και να μην μιλήσουμε για τη βακαλαόπιτα που κάνει ακόμη και τον παστό μπακαλιάρο να… σπαρταράει. Ανεπανάληπτη!
Τέλος, ούτε λόγος να γίνεται για την ρίγανη του Αίνου, τα απίστευτα αρωματικά που φυτρώνουν ακόμη και στις γειτονιές του Αργοστολίου, και το έξυπνα μαγειρεμένο ψάρι. Τυποποιημένη ρίγανη (η διαφορά κάνει μπαμ από μακριά), το πολύ-πολύ ένας μαϊντανός από σούπερ μάρκετ, και ψάρι στη θράκα με τιμή για… αναστενάρηδες.
Οι λίγες εξαιρέσεις επιβεβαίωναν απλώς τον κανόνα και η διαιώνιση της κακής πολιτικής των επαγγελματιών ωθούσε τους τουρίστες προς άλλους προορισμούς. Όχι, ότι κι αλλού δεν επικρατεί αυτό το χάλι, βέβαια. Αυτοί πάντως που αποτελούσαν τους «καλύτερους πελάτες» των Κεφαλονιτών, οι ελληνικές και ιταλικές οικογένειες δηλαδή, σταδιακά τα τελευταία χρόνια μειώνονταν διαρκώς, παρά την αύξηση των αφίξεων που οφείλεται κυρίως στους γνωστούς τουρίστες «με το βραχιολάκι» που ελάχιστα προσφέρουν στην τοπική οικονομία. Όλα αυτά, μείωναν τον τουρισμό τους πρώτους καλοκαιρινούς μήνες όμως μετά το πράγμα ξεχνιόταν όταν τον Αύγουστο, μαζί με τις μύγες, πάχαιναν και τα πορτοφόλια αφού το νησί «βουλιάζει» κάθε χρόνο. Κι ας μειωνόταν, πάλι κάθε χρόνο, αισθητά η διάρκεια της τουριστικής σεζόν.
Η ανικανότητα των επιχειρήσεων εστίασης αλλά και των ξενοδοχείων να αξιοποιήσουν τα εξαιρετικά τοπικά προϊόντα είχε σαν αποτέλεσμα τη διαρκή απαξίωση των ντόπιων παραγωγών ωθώντας τους πολλές φορές στο να ασχοληθούν κι αυτοί με τα τουριστικά επαγγέλματα ενώ ακόμη και πιο «ψαγμένα» εστιατόρια έπεφταν στην παγίδα της δηθενιάς με διάφορες καραμελωμένες αηδίες και τη ρόκα βασίλισσα σε όλες τις… τοπικές σαλάτες. Και να σκεφτεί κανείς, ότι στους παραγωγούς του Ληξουρίου και στην δημοτική αγορά του Αργοστολίου αγοράσεις σακούλες ολόκληρες με δεκάδες αρωματικά και χόρτα για σαλάτα με 3-4 ευρώ όταν στας Ευρώπας, από τας οποίας όλη η Ελλάδα εισήγαγε τη μόδα της καταραμένης κρέμας γάλακτος, θα στοίχιζε ένα μισθό και μάλιστα προ κρίσης. Δοκιμάστε τα χόρτα που οι Κεφαλονίτες πουλάνε ως τσιγαρίδια (ή χόρτα για πίτα) ωμά, μαριναρισμένα για 10 λεπτά σε λίγο χυμό λεμονιού και κεφαλονίτικο λάδι και θα μας θυμηθείτε. Άσε που με μια βόλτα στο Φάρο θα κόψετε μια αρμαθιά κρίταμο.
Η Κεφαλονιά είναι ένας ευλογημένος τόπος. Με έκταση λίγο μεγαλύτερη από τη Σιγκαπούρη, με έντονο αλλά εύφορο ανάγλυφο που περιλαμβάνει κοιλάδες και ψηλά βουνά και με πολλές βροχές, μπορεί και παράγει προϊόντα με ιδιαίτερη γεύση και χαρακτήρα. Η ρομπόλα είναι το πιο κλασσικό παράδειγμα αν και οι πιο ψαγμένοι οφείλουν να πιουν ένα ποτηράκι από την καταπληκτική κεφαλονίτικη μαυροδάφνη (θα τη βρείτε στο Αγροτικό Συνεταιρισμό στο Αργοστόλι και σε μικρούς παραγωγούς στο Ληξούρι), που είναι ξηρή και όχι γλυκιά όπως η κλασσική των Πατρών. Η δάφνη της Κεφαλονιάς είναι ιδιαίτερη και μοναδική, το ίδιο και η ρίγανη και το θυμάρι που με τη σειρά του δίνει ιδιαίτερα αρώματα στο θυμαρίσιο μέλι, τα σκόρδα της Ερίσου εξαιρετικά, αρωματικά και έντονα, ικανά να ρίξουν την πίεση σε έναν ολόκληρο λόχο, το λάδι απ’ της πλαγιές του Αίνου ανεπανάληπτο, με δυνατή και μεστή γεύση χωρίς να είναι όμως βαρύ, ενώ η φέτα πικάντικη με έντονη τη γεύση του γάλακτος και με ικανότητα «απογείωσης» αν χρησιμοποιηθεί μέσα στα φαγητά. Τέλος (αν και ο κατάλογος είναι μακρύτερος), να προσθέσουμε και το φρέσκο ψάρι, που σήμερα μπορεί να το βρει κάποιος σε λογικές τιμές, ειδικά αν αποφύγει τις πολύ πρωινές ώρες, στα καΐκια που αράζουν στο λιμάνι του Αργοστολίου, στο Ληξούρι και αλλού. Και μια συμβουλή, κάντε παζάρια αλλά μην «σκοτώσετε» τους δόλιους τους ψαράδες. Έχουν ήδη ρίξει τις τιμές και πλέον μετά βίας βγάζουν ένα μεροκάματο.
Όλα αυτά, παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητα ακόμη και σήμερα. Όμως κάτι δείχνει να αλλάζει. Είδαμε εστιατόρια να προσπαθούν να εντάξουν στο μενού τους φρέσκα προϊόντα και να ρίχνουν τις τιμές σε ανθρώπινα επίπεδα. Είδαμε ενοικιαζόμενα να προσφέρουν επιτέλους σπιτικές μαρμελάδες για πρωινό. Ο κάθε επισκέπτης βέβαια οφείλει να κάνει πρώτα την έρευνά του γιατί τα προβλήματα που αναφέρουμε υπάρχουν σε ΟΛΑ ανεξαιρέτως τα ελληνικά νησιά για όσους βουτάνε ανυποψίαστοι στα θολά νερά της ελληνικής τουριστικής επιχειρηματικότητας. Ένα συμπαθητικό (και μερικές φορές) καλό δείπνο σε ένα κεφαλονίτικο εστιατόριο μπορεί πλέον να μη φαντάζει άπιαστο όνειρο ή εφιάλτης για τη μέση ελληνική οικογένεια. Υπάρχουν πλέον ταβέρνες με τιμές ταβέρνας και μαγειρεία με τιμές μαγειρείων και όχι του El Bulli ή του Βαρούλκου. Να προσθέσουμε φυσικά, ότι όπως παλαιότερα έτσι και σήμερα, με λίγο ψάξιμο στα τουριστικά φόρα μπορεί κάποιος να πετύχει εξαιρετικά εστιατόρια τόσο στο Αργοστόλι, το Ληξούρι, τη Σκάλα ή το Φισκάρδο.
Ακόμη και ο ταπεινός φραπέ (ή φραπές), σύντροφος παντοτινός του νεοέλληνα έχει πέσει στα 2,5 ευρώ σε πολλά μαγαζιά ακόμη και κεντρικών σημείων. Βρήκαμε μπύρα με 2.5 ευρώ (παλιά με αυτή την τιμή έπαιρνες μπύρα μόνο σε σφυνάκι), ποτά με 4-5 ευρώ και κοκτέιλ με 6. Τιμές λογικότατες αν αναλογιστεί κανείς ότι οι καταστηματάρχες έχουν φάει στο κεφάλι την καταπληκτική φαεινή των ηγετών μας να αυξήσουν τον ΦΠΑ στην εστίαση στο 23% ενώ υποφέρουν και από την αύξηση των τιμών των πρώτων υλών. Ναι, ξέρουμε, πολλοί θα λέτε ήδη «καλά να πάθουν», φέρνοντας στη μνήμη σκηνές τιμολογιακού στριπ τιζ. Ας το ξεπεράσουμε όμως αυτό, είπαμε, οι καιροί έχουν αλλάξει.
Τα δωμάτια δεν έχουν πια τιμές Βερσαλιών αλλά μπορεί κάποιος να βρει άκρως συμπαθητικούς χώρους με 30-50 ευρώ τη βραδιά ενώ ακόμη και τα ξενοδοχεία ρίχνουν τις τιμές πλέον για όλους. Και το λέμε αυτό γιατί πριν δυο χρόνια, φίλος έκλεισε μέσω τουριστικού γραφείου στη Μ. Βρετανία (τηλεφωνώντας από την Αθήνα), τρίκλινο δωμάτιο σε ξενοδοχείο στη Σκάλα με 50 ευρώ (όχι με γκρουπ), ενώ στον ίδιο είχαν πει ότι κοστίζει 90.
Και κάτι τελευταίο που ίσως είναι και το κυριότερο. Οι Κεφαλονίτες έχουν αρχίσει πάλι να νοιάζονται, να ενδιαφέρονται για τον επισκέπτη, για το μαγαζί ή τα δωμάτιά τους.
Το ξαναλέμε όμως για να το εμπεδώσετε. Ψάξτε, ψάξτε, ψάξτε. Η Κεφαλονιά δε διαφέρει σε τίποτα από τους υπόλοιπους ελληνικούς (και ξένους) τουριστικούς προορισμούς. Έχουμε βρει σουβλάκι στη Μύκονο με 7 ευρώ (ρεκόρ Γκίνες), ένα κομμάτι πλαστική πίτσα στη Ρώμη με 6 ευρώ (όταν φάγαμε καταπληκτική ολόκληρη πίτσα γίγας με 9 ευρώ, πάλι στη Ρώμη) και ένα πιατάκι του καφέ πατζαροσαλάτας του… κουτιού, στη Δραπετσώνα (ναι, στη Δραπετσώνα) με 8 ευρώ.
Ψάξτε λοιπόν και… ο ευρών αμειφθήσεται. Η Κεφαλονιά, εκτός από τη συγκλονιστική φυσική ομορφιά της διαθέτει πλέον και καλές τιμές, για όλους.